Głównej zawartości

Współczesne metody konserwacji budownictwa zabytkowego - termomodernizacja

Od lat 70-tych istnieje na świecie uargumentowany trend oszczędności energetycznej. Kluczową rolę odegrała ta tendencja między innymi na płaszczyźnie budownictwa, tj. termomodernizacji budynków, czyli montowaniu oszczędnych i szczelnych okien, systemów ocieplających ściany, itd. Pomijając aspekt konserwatorski, zasadniczo negatywny wobec ocieplania zewnętrznego, destruujacego autentyczną substancję zabytkową elewacji budynku (historyczny wygląd, gabaryty, czy materiał budowlany) czy to gładkiej, czy z detalem architektonicznym, lata prac termomodernizacyjnych uświadomiły, że skrzętne docieplenie i uszczelnienie pomieszczeń, w których mieszkamy czy pracujemy nie jest pozytywne. W wyniku tych prac budynki stały się zbyt szczelnymi klatkami, w których często brak potrzebnej wentylacji. Lokale są zawilgocone, coraz częściej także występują sytuacje, które określamy sytuacjami zagrożenia życia:

- źle wentylowane pomieszczenie jest wypełnione mieszaniną alergenów, które powodują alergie i inny problemy zdrowotne.

- nie doprowadzenie do mieszkania właściwej ilości świeżego i czystego powietrza powodować może tragiczne w skutkach zajścia, notowane są w Polsce liczne przypadki zatruć tlenkiem węgla

- duże koszty ogrzewania pomieszczenia o zwiększonej wilgotności

- zawilgocenie pomieszczenia – skraplanie głównie pary wodnej na szybach okien oraz na innych zimnych powierzchniach (np. nadproża)

- wykwity pleśni i grzyba w okolicach okien, w rogach pomieszczeń

- nieprzyjemny zapach pomieszczenia

- wypaczenia, zniekształcenia, rozwarstwienia mebli drewnianych, podłóg, paneli i drzwi.

Straty cieplne budynku przez ściany zewnętrze szacowane są na około 20-30% ogólnych strat energetycznych. Dużo więcej energii ulatuje przez dachy i stropy. Wiele ciepła ucieka także przez powszechnie występujące mostki cieplne (np. przy płytach balkonowych). W celu ocieplenia budynku od wewnątrz należy przede wszystkim wykonać obliczenia cieplne przegrody. Ocieplenie nie może mieć parametrów, które doprowadza do wyziębienia przegrody, co może skutkować degradacją elementów budynku. Ponadto termomodernizację obiektów zabytkowych należy analizować poprzez bilans energetyczny całego budynku:

- docieplenie dachu i stropu nad ostatnią kondygnacją

- izolacja piwnic

- likwidacja mostków termicznych

- użycie specjalnych tynków termomodernizacyjnych

- wentylacja mechaniczna z rekuperacją

- modernizacja instalacji wewnętrznych z użyciem energii ze źródeł odnawialnych (pomp ciepła, kolektorów słonecznych czy ogniw fotowoltaicznych)

- docieplanie budynku od wewnątrz.

Ocieplenie budynku zabytkowego od zewnątrz styropianem, zastosowanie szczelnych okien, brak wentylacji to wszystko może doprowadzić do jego szybkiej degradacji obiektu  poprzez zawilgocenie. Jeżeli nie możemy ocieplić  przegrody pionowej ściany zewnętrznej, najlepiej pozostawić ją taką jaka jest i rozważyć możliwość termomodernizacji pozostałych elementów budynku np. przegród poziomych czyli stropu nad piwnicą, stropodachu, dachu oraz poprzez zamontowanie szczelnych okien (nigdy z PCV), ale z nawiewnikami, które umożliwią napływ powietrza do wnętrza pomieszczeń.

Mury w obiektach zabytkowych są masywne i cechuje je dobra izolacyjność termiczna, którą można poprawić stosując właśnie w/w energooszczędne okna oraz efektywną wentylację,  np. rekuperację czyli odzysk ciepła. Przy zastosowaniu powyższych rozwiązań podstawowe wymogi cieplne powinny być spełnione. Poza tym stare kamienice, których grubość murów przekracza 40 cm, nie wymagają ocieplenia niezależnie od wystroju, ponadto wyłączone są z obowiązku wykonania audytu energetycznego.

 

przydatne linki:

PROJEKT co2ol bricks KONFERENCJA – OCHRONA ZABYTKOW EFEKTYWNO-ENERGETYCZNA

http://ecodek.pl/pl/biblioteka/viewcategory/27-projekt-co2ol-bricks-konferencja-ochrona-zabytkow-efektywno-energetyczna-16042012

http://zasoby.open.agh.edu.pl/~11sadefus/termomodernizacja.html

http://www.izolacje.com.pl/artykul/id1041,prace-termomodernizacyjne-skutki-przestrzenne

http://suw.biblos.pk.edu.pl/resources/i1/i7/i9/i2/r1792/JaworskaMichalowskaM_OchronaHistorycznej.pdf

http://www.gzm.org.pl/gzm_new/images/stories/serpente/spotrkanie2/ewbz.pdf

http://bape.com.pl/Portals/1/BROSZURA%20FINANSOWANIE.pdf

http://www.cep-warsaw.com/fileadmin/common/PDF/Konferenzpresent/Denkmalschutz/14.30_MarcinJanicki.pdf

http://www.poranny.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20111002/OBSERWATOR/103061675

http://www.cieplej.pl/imgturysta/file/doe/DOE2010-wyklady/panel_doradcow/05-Wojcik_R-Rewitalizacja_i_remonty_budynkow_zabytkowych.pdf